FIP bij de kat

FIP is een ernstige ziekte bij katten die wordt veroorzaakt door een veelvoorkomend diarreevirus (coronavirus). Dit diarreevirus is eigenlijk helemaal niet zo gevaarlijk voor de kat: na een dagje diarree zijn de meeste katten er verder niet ziek van.
Bij enkele katten verandert de onschuldige darmvorm van het virus in een kwaadaardige variant die ontstekingen elders in het lichaam veroorzaakt. Deze ziekte noemen we FIP (Feline Infectieuze Peritonitis, besmettelijke buikvliesontsteking van de kat). Deze ziekte is wel ernstig.

Elke kat kan de pech hebben om FIP te krijgen. Katten die in een huis wonen met 6 of meer andere katten, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van FIP. 90% van de katten met FIP is minder dan een jaar oud. De overige 10% is vaak ouder dan 10 jaar.

Het coronavirus

Het Feline Coronavirus (FCoV) is een zeer besmettelijk, maar ongevaarlijk virus dat darminfecties veroorzaakt. Het coronavirus veroorzaakt milde diarree klachten. Maar vaker vertonen geïnfecteerde dieren geen verschijnselen. Veel katten komen in hun leven het virus wel een keer tegen. Het grootste deel van de dieren dat in contact komt met het normale virus, overwint het virus, voordat het kwaadaardig kan worden.

FIP

FIP staat voor Feline Infectieuze Peritonitis. Dat betekent besmettelijke buikvliesontsteking van de kat.

Bij de natte vorm van FIP staat er veel vocht in de buikholte van de kat. Ook het borstvlies kan ontstoken zijn: er staat dan vocht in de borstkas.

Bij de droge vorm van FIP worden organen aangetast zoals de lever, nieren, darmen, hersenen of het ruggenmerg. Sommige dieren hebben een mengvorm: nat en droog.

Symptomen FIP

Katten met FIP hebben vaak koorts en vertonen gewichtsverlies.

Natte vorm

  • Bolle buik: vocht in de buikholte.
  • Benauwdheid: vocht in de borstholte.

Droge vorm

  • De verschijnselen afhankelijk van de organen die worden aangetast.
  • Troebele ogen, bloed of pus in de ogen bij een oogontsteking.
  • Afwijkend gedrag bij een ontsteking van de hersenen.
  • Benauwdheid bij aantasting van de longen.
  • Geelzucht bij aantasting van de lever.
  • Bleekheid bij bloedarmoede.
  • Nierfalen bij aantasting van de nieren.

Diagnose FIP

Buik- of borstvocht is helder, geel of licht-oranje. Vaak is het vocht plakkerig en slijmerig (dradentrekkend).

Bewijzende diagnostiek

  • Het FIP virus kan worden aangetoond met een zogenaamde “immunofluorescentietest op macrofagen” (in borst-/buikvocht, bij de natte vorm) of “immunohistochemie” in weefselmonsters (bij de droge vorm). Ook is er sinds 2014 een PCR test om de mutatie in het virus aan te tonen.
  • Als deze testen negatief uitvallen, is FIP nog steeds niet uitgesloten.

Ondersteunende diagnostiek

  • Sommige katten hebben bloedarmoede.
  • Een verhoogd eiwitgehalte in het bloed (gamma-globulinen).
  • Een hoog eiwitgehalte (>35 g/l) in het buikvocht of in het vocht uit de borstholte (albumine/globuline ratio <0.8).
  • Het vocht bevat nauwelijks cellen.

Niet-zinvolle diagnostiek

  • Een positieve FIP-titer (bloedonderzoek) toont FIP niet aan. Het geeft aan dat een dier recent in aanraking is geweest met het coronavirus, maar toont niet aan of we te maken hebben met de goedaardige of kwaadaardige variant.
  • Een negatieve FIP-titer sluit FIP niet uit.
  • Een PCR test van de ontlasting (PCR staat voor polymerase chain reaction, het is een test waarmee het RNA van het virus wordt aangetoond) kan het coronavirus aantonen in de ontlasting, maar waarschijnlijk betreft het dan de goedaardige variant.

Behandeling FIP

Vroeger betekende FIP zo goed als dat het kitten of de kat ingeslapen moest worden maar tegenwoordig zijn er verschillende medicijnen ontwikkeld tegen FIP. Daarnaast zijn er inmiddels ontzettend veel succes verhalen te vinden over katten die de strijd tegen FIP met deze medicatie zijn aangegaan. Voor meer informatie over deze medicijnen kunt u oa terecht op deze facebook pagina.

Een aantal merken voor de strijd tegen FIP zijn oa:

FIP is niet besmettelijk, maar het coronavirus wel

De verandering van het onschuldige coronavirus in het dodelijke FIP virus vindt in de patiënt zelf plaats. Het FIP virus wordt slechts zelden uitgescheiden. Er vindt dus geen rechtstreekse overdracht plaats van het kwaadaardige virus. Maar hoe meer katten besmet zijn met het onschuldige darmvirus (dat wel gemakkelijk overgedragen wordt), hoe groter de kans dat  één kat FIP ontwikkelt.

Voorkómen van een besmetting met het coronavirus

De bestrijding van de goedaardige variant van het virus verkleint de kans op het krijgen van FIP.

Het coronavirus verspreidt zich via de ontlasting. Door uw huis zo schoon mogelijk te houden en daarna te ontsmetten kunt u de kans op besmetting verkleinen. Ook katten met FIP kunnen het coronavirus uitscheiden. Om die reden raden wij u aan om de eerste 2 maanden na het overlijden van een kat met FIP geen nieuwe kat in huis te nemen. En als u meerdere katten heeft,  kunt u uw katten en de nieuwe kat op FCoV laten onderzoeken, voordat u ze bij elkaar zet.

Er bestaat een inenting tegen FIP, maar de werkzaamheid is niet bewezen. Vaccinatie wordt in zijn algemeenheid niet aangeraden en beschermt niet tegen mutatie van het FCoV in een kat die al besmet is. Vaccinatie heeft waarschijnlijk alleen zin bij de bestrijding van FIP in een cattery.
Voor de cattery bestaat een bestrijdingsprogramma. In dit bestrijdingsprogramma kunnen kittens ingeënt worden, die op een leeftijd van 5 à 6 weken worden weggehaald bij poezen-moeders die positief getest werden op de ziekte.

Samenvattend

Het Coronavirus, dat diarree veroorzaakt, is op zichzelf een vrij onschuldig virus. Toch moeten we er voorzichtig en hygiënisch mee omgaan.

De kwaadaardige variant, FIP, is meestal dodelijk als hier niet direct behandelt word met de nieuwe medicijnen die tegenwoordig te verkrijgen zijn.